Instalacja wentylacji jak każda inna instalacja, musi być sprawdzana, aby jej działanie było prawidłowe, a szczelność odpowiednia. Odstępstwa od norm mogą mieć negatywne skutki, między innymi problemy z utrzymaniem założonej jakości powietrza wpływającego na komfort osób będących w budynku, gdzie zainstalowana jest wentylacja czy też straty energetyczne – stąd należy zwrócić szczególną uwagę na prawidłowe działanie instalacji.
Najważniejsza jest świadomość i chęć dbania o to co posiadamy. Pomocne w sprawdzeniu szczelności instalacji jest rozwiązanie firmy Swema do pomiaru szczelności kanałów wentylacyjnych. Tester szczelności umożliwia pomiar zgodnie z odpowiednimi normami PN-EN 12237:2005 (Wentylacja budynków – Sieć przewodów – Wytrzymałość i szczelność przewodów z blachy o przekroju kołowym) oraz PN-EN 1507:2007 (Wentylacja budynków – Przewody wentylacyjne z blachy o przekroju prostokątnym – Wymagania dotyczące wytrzymałości i szczelności).
Klasa szczelności
Klasa szczelności jest istotnym parametrem dla kanałów wentylacyjnych, mierzonym w eksploatacji konstrukcji (budowlanej, pojazdów …). Pozwala on na oszacowanie strat powstałych wskutek wyciekającego medium z kanału. Określenie prawidłowej szczelności kanału wentylacyjnego jest warunkiem uzyskania odbioru budowli do eksploatacji.
Elementy wchodzące w skład kompletnego testera szczelności kanału wentylacji
W skład kompletnego testera szczelności kanału wentylacji wchodzi tester szczelności, miernik Swema 3000md, sonda pomiarowa SWA 10, 2 uchwyty do zamocowania sondy, ogranicznik pełniący funkcje zabezpieczenia przed ślizganiem się sondy a także przewód silikonowy 8 m, który jest łącznikiem pomiędzy miernikiem oraz kanałem (inne długości na zapytanie).
Zasada działania
Tester szczelności sterowany jest poprzez miernik Swema 3000 md (zadane ciśnienie max. 1900 Pa). Ilość „wycieku” powietrza porównywana jest z wartością odpowiadającego mu nad/podciśnienia. Nadciśnienie w przewodzie mierzy czujnik różnicy ciśnień, który wbudowany jest w miernik, natomiast za pomiar „wycieku” odpowiedzialna jest sonda różnicy ciśnień (SWA 10). Wielkość „wycieku” rozumie się jako ilość powietrza wtłaczanego do kanału z uwzględnieniem współczynnika k kryzy.
Utrzymanie nad/podciśnienia w przewodzie przy danym „wycieku” umożliwia wentylator promieniowy. Zaślepianie kanału przed pomiarem możliwe jest za pomocą dodatkowych akcesoriów (pęcherzy).
Balometr, zwany potocznie kapturem, dzwonem pomiarowym, to urządzenie do natychmiastowego pomiaru wydajności wentylacji na anemostatach, nawiewnikach, kratkach, nawiewnikach wirowych, kratkach szczelinowych, … Pomiar odbywa się poprzez szczelne nakrycie kapturem całego elementu, jakim jest np. anemostat i to wszystko! To jest cała pracą, którą musi wykonać osoba dokonująca pomiaru! Wynik automatycznie pojawia się na wyświetlaczu urządzenia.
Oczywiście są różne metody pomiarowe wydajności wentylacji. Między innymi za pomocą sondy wiatraczkowej, pomiaru różnicy ciśnienia z elementami spiętrzającymi oraz sondy termooporowej. Pomiar przy użyciu „wiatraczka” obarczony jest największym błędem. Wynika to z oporów elementów ruchomych samej sondy, a sam błąd jest największy przy pomiarach w dolnych zakresach. Najbardziej rzetelny pomiar odbywa się przy użyciu sondy termooporowej – tzw. „hot wire”. Urządzenie tego typu jest niezwykle czułe i dokonuje pomiaru z dokładnością nawet ± 3% wartości odczytanej min. 1,8 m3/h (dot. balometru SwemaFlow 4001 szwedzkiej firmy Swema, widocznego na rysunku 1)! Balometry wyposażone w elementy spiętrzające i czujnik różnicy ciśnienia również mają dokładność rzędu ± 3% wartości odczytanej, ale zakres tej dokładności jest wiarygodny dopiero przy wyższych wartościach rzędu kilkudziesięciu m3/h.
Ważnym parametrem balometru jest… jego waga. Im urządzenie lżejsze tym wygodniejsza praca instalatora, który w celu wykonania pomiaru powietrza nawiewanego czy też wyciąganego musi trzymać najczęściej urządzenie nad głową. Kolejny istotny aspekt to zasilanie bateryjne. Jest to urządzenie przenośne, a pomiary często są długotrwałe, więc urządzenie nie może nas zawieźć. W przypadku SwemaFlow temu rozwiązaniu sprzyja prosty wyświetlacz i energooszczędna elektronika, która przekłada się na długą pracę sprzętu na jednej baterii.
Produkt oferowany przez firmę AP Automatyka przeznaczony jest dla specjalistów, którzy zawsze chcą być pewni rzetelnego pomiaru i niezawodności sprzętu. Urządzenia pomiarowe produkowane przez firmę Swema są pionierskie na rynku wentylacji. Warto zaznaczyć, że pierwszy balometr Swema wyprodukowała już w 1966 roku! W obecnej chwili flagowym modelem jest SwemaFlow o oznaczeniu 4001.
Rys. 1. Krzyż pomiarowy dla SwemaFlow 4001
Balometr SwemaFlow 4001 SWEMA
Model 4001 mierzy powietrze nawiewane jak i wywiewane za pomocą siatki stworzonej z sondy termooporowej. W zestawie otrzymujemy kaptur o wymiarach 650 x 650 mm – duży przekrój konstrukcji minimalizuje ograniczenia przepływu powietrza przez urządzenie. Balometr jest bardzo prosty w obsłudze, dzięki czemu nie stworzy problemu nawet osobie początkującej w tematyce pomiarowej. Wynik wyświetlany jest natychmiastowo, mamy również dostępną funkcję HOLD, która pozwala na ‘zamrożenie’ wyniku na wyświetlaczu. Urządzeniu SwemaFlow 4001 niestraszne są również nawiewniki wirowe – przy użyciu dedykowanego akcesorium, „krzyżowi” pomiarowemu widocznemu na rysunku 2, dokonamy rzetelnego pomiaru również na tych nietypowych elementach.
Firma Swema od lat stawia na dokładność pomiarów w instalacjach HVAC. Z tego względu ich urządzenia posiadają specjalne, nietypowe funkcje – dla przykładu opisywany balometr pozwala wprowadzić współczynnik zależny od szczelności instalacji. Na czym to polega? Do miernika można wprowadzić współczynnik korekcyjny pomiaru w zależności od poziomu powietrza, które ucieka przez nieszczelności instalacji zanim dotrze do elementu pomiarowego. Warto dodać, że wszystkie urządzenia dostarczane są z certyfikatem kalibracji, wystawionym dla konkretnego egzemplarza (certyfikat zawiera numer seryjny).
Właściwości SwemaFlow 4001 [PN 770070]:
Zakres i dokładność: 8…5400 m³/h ±3 % wartości odczytanej, min. ±1.8 m3/h ; 0…50 °C; ±0.6 °C < 180 m3/h ±0.4 °C > 180 m3/h ; 600…1200 hPa; ±3.5 hPa
Wbudowana Pamięć: 9999 wyników
Waga: 3,7 kg (z kapturem)
W komplecie: balometr, kaptur 650×650 mm, ładowarka (230V), walizka, certyfikat kalibracji, przewód USB
Dostępne akcesoria: krzyż do nawiewników wirowych [PN 769630], kaptur do nawiewników szczelinowych o wymiarach 1200 x 250 mm [PN 764420].
Przy okazji tego artykułu warto wspomnieć o oferowanym przez Swema testerze szczelności kanałów wentylacyjnych.
https://apautomatyka.pl/wp-content/uploads/2020/04/baza-wiedzy-iko-56.png335892w.pastusiakhttps://apautomatyka.pl/wp-content/uploads/2022/03/10lat-logo-web.pngw.pastusiak2020-04-15 13:04:152022-06-24 15:46:54Balometr SWEMA jako najszybsze narzędzie do pomiaru wydajności wentylacji
Przetworniki wilgotności i temperatury w wersji kanałowej
W nowo budowanych obiektach dąży się, by każda instalacja wewnętrzna (HVAC, energia elektryczna, woda zimna/ciepła, automatyka, itd.) była jak najmniej widoczna dla użytkowników. Największy wpływ mają na to inwestorzy, którzy, oczywiście oprócz estetyki, chcą uzyskać jak najwięcej powierzchni użytkowej. Z tego też powodu motywują architektów do projektowania ciasnych szachtów dla instalacji. Skutkiem tego podejścia (ograniczenia przestrzeni montażowej instalacji) jest wciskanie kanałów „na żyletki”, instalowanie wentylacji bardzo blisko sufitu, zmniejszanie grubości izolacji, … Nie bez znaczenia pozostaje niedokładność montażu w ciasnych miejscach, z utrudnionym dostępem.
APONE wprowadza na rynek innowacyjną serię przetworników wilgotności i temperatury w wersji kanałowej – PiOne (np. wersja Pi-S00…, ze zintegrowanym elementem pomiarowym). Urządzenia te posiadają zintegrowaną całą elektronikę i element pomiarowy (sensor) wewnątrz bagnetu (zdjęcie produktu widoczne na rysunku 1). Spróbujmy przeanalizować standardowe wykonanie przetworników w wykonaniu kanałowym w porównaniu do przetworników PiOne:
Rys. 1. Przetwornik PiOne w wersji Pi-S00… APONE vs. Standardowy przetwornik w wykonaniu kanałowym.
Rysunek 1 przedstawia ideową instalację przetwornika PiOne oraz konwencjonalnego przetwornika wilgotności i temperatury w wersji kanałowej. Standardowe urządzenie montowane jest przy użyciu przepustu (dławnicy) o wymiarach ø 15…25 mm x 30 mm. Puszka przetwornika z elektroniką charakteryzuje głębokość do 60 mm. Sumując te wartości montażysta potrzebuje przestrzeń o szerokości nawet 150 mm (wymiar między powierzchnią zewnętrzną kanału wentylacyjnego a sufitem, ścianą boczną lub inną instalacją), by mieć szanse pozostawić przetwornik w kanale wentylacyjnym. Przetwornik wilgotności i temperatury z serii PiOne również montuje się przy użyciu przepustu. Ale ten przetwornik nie posiada żadnej puszki z elektroniką! Cała elektronika urządzenia zamknięta jest w bagnecie. To pozwala zaoszczędzić przestrzeń instalacyjną. Dodatkową zaletą, na co zwracają uwagę inwestorzy, jest fakt, że przetwornik PiOne nie jest widocznym elementem dla użytkowników.
Rys. 2. Przetwornik PiOne w wersji Pi-S00… APONE.
Przetwornik wilgotności i temperatury PiOne (w wersji Pi-S00…), w zależności od wersji, charakteryzuje się różną długością obudowy ze stali nierdzewnej (180, 280, 380, 480, 580, 680, 780, 880 lub nawet 980 mm) oraz różną długością przewodu (1, 2, …, 10 m, inne długości na zapytanie). Dodatkową opcją, nie spotykaną w większości konkurencyjnych urządzeń, jest możliwość wybrania wersji przetwornika z opcją zewnętrznej sondy Sens-H (model Pi-H00…). Rozwiązanie z zewnętrzną sondą znacznie ułatwia serwis przyrządu w przyszłości, w tym przede wszystkim kalibrację i wzorcowanie. Na czas serwisu można bowiem używaną sondę wykręcić, a w jej miejsce wkręcić sondę „zastępczą”, zapewniając ciągłość kontroli parametrów powietrza w kanale (szczególnie istotne w przemyśle farmaceutycznym, ale również kosmetycznym i spożywczym). Pozostałe informacje na temat przetwornika z serii PiOne:
Podstawowe właściwości urządzenia:
Średnica obudowy: ø15 mm
Materiał obudowy: Stal nierdzewna
Mierzone wielkości: Wilgotność względna i temperatura
Zakres pomiarowy: 0…100 %RH /max. -100…+200 ⁰C (dot. modeli z sondą zewnętrzną)
Programowalny przetwornik wilgotności i temperatury PiOne w praktyce…
https://apautomatyka.pl/wp-content/uploads/2020/04/baza-wiedzy-iko-14.png335892w.pastusiakhttps://apautomatyka.pl/wp-content/uploads/2022/03/10lat-logo-web.pngw.pastusiak2020-04-14 11:19:442022-07-22 15:09:17PiOne jako kanałowy przetwornik wilgotności i temperatury do montażu w małych przestrzeniach instalacyjnych
Panele operatorskie HMI to idealne rozwiązanie do wizualizacji danych pomiarowych z urządzeń wyposażonych w interfejs RS-485 (Modbus RTU) lub Ethernet LAN (Modbus TCP). Jedną z podstawowych zalet tego rozwiązania to możliwość wyboru wielkości panelu w zależności od potrzeb aplikacji. W ofercie AP Automatyka znajdują się najczęściej stosowane panele o przekątnej 7” lub 10.1”. Panele o innej przekątnej dostępne są wyłącznie na zapytanie. Panel HMI nie musi służyć wyłącznie do wizualizacji pomiarów. Może być również wykorzystany jako rejestrator danych pomiarowych (np. z funkcją zapisu danych na podłączoną do panelu pamięć zewnętrzną typu Pendrive), z opcją eksportu zarejestrowanych danych do plików Excela. Istnieje również możliwość połączenia panelu operatorskiego ze sterownikiem PLC, który w takim układzie może pełnić funkcję wyspy wejść / wyjść cyfrowych ogólnego przeznaczenia (np. w celu przesłania do systemu wizualizacji informacji o zmianie stanu wybranego czujnika (np. czujnika otwarcia drzwi) lub w celu załączenia zewnętrznego sygnalizatora świetlnego / dźwiękowego).
Podstawowe zalety paneli HMI w systemach monitoringu parametrów:
Do współpracy z urządzeniami wyposażonymi w interfejs RS-485 (Modbus RTU) lub Ethernet LAN (Modbus TCP).
Funkcja wizualizacji i rejestracji danych pomiarowych.
Dane rejestrowane na pamięci typu Pendrive, z funkcją eksportu do plików Excel.
Możliwość współpracy ze sterownikiem PLC i/lub komputerem PC.
Parametry panelu (w tym np. wielkość) dobierane w zależności od aplikacji.
Rysunek 1 przedstawia schemat ideowy systemu monitoringu parametrów powietrza oparty o panel operatorski HMI. Na schemacie zaznaczono również dodatkową możliwość połączenia HMI ze sterownikiem PLC, którego podstawową funkcją jest załączanie urządzeń zewnętrznych (np. sygnalizatora świetlnego).
Rys. 1. Schemat ideowy systemu z MasterOne-I.
Przetworniki pomiarowe z serii SiOne pełnią w tym układzie funkcję punktów pomiarowych, mierząc wilgotność względną, temperaturę, ciśnienie atmosferyczne, różnicę ciśnień, stężenie dwutlenku węgla, lotne związki organiczne (LZO) i/lub pyłki zawieszone (PM). Struktura tego systemu jest jednak otwarta na urządzenia innych producentów – są bowiem dostępne przetworniki SiOne, które mogą współpracować np. z zewnętrznymi sondami wilgotności względnej i temperatury z serii Sens-H, z czujnikami temperatury typu PT100 lub PT1000 (wersje 2- lub 3-przewodowe) lub z innymi czujnikami, które posiadają wyjście analogowe (0…10 V, 0…20 mA, 4…20 mA), proporcjonalne do mierzonych wielkości.
Rys. 2. Wybrane przetworniki z serii SiOne.
Do połączenia przetworników SiOne z panelem HMI wykorzystywany jest interfejs sieciowy: RS-485 (protokół Modbus RTU) lub Ethernet LAN (protokół Modbus TCP).
Panel HMI, odpowiednio zaprogramowany przez inżynierów AP Automatyka, w podstawowej konfiguracji umożliwi wyłącznie wizualizację pomiarów w formie mapy obiektu (etykiety z aktualnymi wartościami wyświetlane na tle będącym mapą obiektu), wskazań w tabeli oraz przebiegów.
Bardziej zaawansowany program inżynierów AP Automatyka umożliwi dodatkowo rejestrację wszystkich danych pomiarowych odczytanych z przetworników SiOne na zewnętrznej karcie pamięci (typu Pendrive). Zapisane w ten sposób dane, po podłączeniu pamięci do komputera PC, można w łatwy sposób (przy użyciu dedykowanego oprogramowania) wyeksportować do plików Excel w celu dalszej analizy wyników np. w programie MS Excel.
Dodatkowym elementem najbardziej zaawansowanych systemów pomiarowych jest sterownik PLC, wyposażony w odpowiednią liczbę wejść i wyjść cyfrowych (najczęściej wyjść przekaźnikowych). Opracowane przez inżynierów AP Automatyka oprogramowanie umożliwia skorzystanie ze sterownika PLC jako wyspy wejść / wyjść cyfrowych, co może być przydatne w celu połączenia z systemem prostego czujnika binarnego (czujnika otwarcia drzwi, presostatu, higrostatu, …) lub sygnalizatora świetlnego, zapalanego w momencie pojawienia się sytuacji alarmowej w systemie.
Rysunek 3 prezentuje przykładowy model sterownika PLC, który może być połączony z panelem HMI.
Rys. 3. Przykładowy sterownik PLC.
Warto dodać, że panel HMI może również współpracować z komputerem PC, przy wykorzystaniu interfejsu RS-485 lub Ethernet. W takiej konfiguracji wizualizacja może odbywać się jednocześnie w dwóch miejscach – lokalnie, w miejscu instalacji panelu HMI oraz na komputerze, do którego ma zdalny dostęp wielu Użytkowników.
Użytkownicy systemu opartego o HMI zwracają uwagę przede wszystkim na:
Prostą i intuicyjną obsługę interfejsu Użytkownika z poziomu dotykowego ekranu HMI.
Możliwość skorzystania z dostępnych programów do wizualizacji (ew. rejestracji pomiarów).
Możliwość opracowania sposobu wizualizacji pomiarów od podstaw, zgodnie z wszystkimi założeniami Użytkowników.
Możliwość połączenia ze sterownikiem PLC (system monitoringu doposażony np. w wyjścia przekaźnikowe).
Szczegółowe informacje można uzyskać kontaktując się z inżynierami firmy AP Automatyka – www.apautomatyka.pl, biuro@apautomatyka.pl, +48 67 357 10 80. Serdecznie zapraszamy!
https://apautomatyka.pl/wp-content/uploads/2020/04/baza-wiedzy-iko-13.png335892w.pastusiakhttps://apautomatyka.pl/wp-content/uploads/2022/03/10lat-logo-web.pngw.pastusiak2020-04-14 11:11:122022-07-22 15:28:10Panel HMI jako proste narzędzie do wizualizacji i rejestracji danych pomiarowych
Rys. 1. Schemat ideowy systemu z MasterOne-I.
Rys. 3. Przykładowy sterownik PLC.
