Urządzenie elektryczne w zależności od miejsca otoczenia, w którym będzie pracować, powinno mieć określoną obudowę zapewniającą bezpieczeństwo. Zadaniem obudowy jest zapobieganie przedostaniu się niebezpiecznych części wewnątrz obudowy, wnikaniem obcych ciał stałych oraz szkodliwymi skutkami wnikania wody.
Każda obudowa urządzenia elektrycznego posiada tak zwany stopień ochrony IP, który określa strefy pracy urządzenia w różnych warunkach środowiskowych. Zgodnie z normą PN-EN 60529:2003 oznaczenie stopnia ochrony składa się z liter IP, dwóch cyfr charakterystycznych oraz opcjonalnie litery dodatkowej oraz uzupełniającej.
Obowiązkowe oznaczenia
Pierwsza cyfra charakterystyczna przyjmuje wartości od 0 do 6*:
- 0 – bez ochrony
- 1 – ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych wierzchem dłoni, ochrona przed obcymi ciałami stałymi o średnicy 50 mm i większej
- 2 – ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych palcem, ochrona przed obcymi ciałami stałymi o średnicy 12,5 mm i większej
- 3 – ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych narzędziem, ochrona przed obcymi ciałami stałymi o średnicy 2,5 mm i większej
- 4 – ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych drutem, ochrona przed obcymi ciałami stałymi o średnicy 1 mm i większej
- 5 – ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych drutem, ochrona przed pyłem
- 6 – ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych drutem, ochrona pyłoszczelna
Druga cyfra charakterystyczna przyjmuje wartości od 0 do 8*:
- 0 – bez ochrony
- 1 – ochrona przed padającymi kroplami wody
- 2 – ochrona przed padającymi kroplami wody przy wychyleniu obudowy o dowolny kąt do 15° od pionu w każdą stronę
- 3 – ochrona przed natryskiwaniem wodą pod dowolnym kątem do 60° od pionu z każdej strony
- 4 – ochrona przed bryzgami wody z dowolnego kierunku
- 5 – ochrona przed strugą wody (12,5 l/min) laną na obudowę z dowolnej strony
- 6 – ochrona przed silną strugą wody (100 l/min) laną na obudowę z dowolnej strony
- 7 – ochrona przed skutkami krótkotrwałego zanurzenia w wodzie (30 min na głębokość 0,15 m powyżej wierzchu obudowy lub 1 m powyżej spodu dla obudów niższych niż 0,85 m)
- 8 – ochrona przed skutkami ciągłego zanurzenia w wodzie (obudowa ciągle zanurzona w wodzie, w warunkach uzgodnionych między producentem i użytkownikiem, lecz surowszych niż według cyfry 7)
* – jeśli nie jest wymagana cyfra charakterystyczna powinna być zastąpiona literką X (bądź XX w momencie, gdy nie jest potrzebna żadna cyfra charakterystyczna).
Opcjonalne oznaczenia
Litera dodatkowa
- A – ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych wierzchem dłoni
- B – ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych palcem
- C – ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych narzędziem
- D – ochrona przed dostępem do części niebezpiecznych drutem
Litera uzupełniająca
- H – aparaty wysokiego napięcia
- M – badania szkodliwych efektów wnikania wody, gdy ruchome części urządzenia (np wirnik maszyny wirującej) są w ruchu
- S – badania szkodliwych efektów wnikania wody, gdy ruchome części urządzenia (np wirnik maszyny wirującej) są nieruchome
- W – nadaje się do stosowania w określonych warunkach pogodowych przy zapewnieniu dodatkowych zabiegów lub środków ochrony
Niemiecka norma DIN 40050-9 dopuszcza również dodatkowe oznaczenia:
- IPX4K – ochrona przed bryzgami wody o zwiększonym ciśnieniu,
- IPX6K – ochrona przed strumieniem wody o zwiększonym ciśnieniu, dotyczy w szczególności pojazdów drogowych,
- IPX9K – ochrona przed wysokim ciśnieniem wody podczas czyszczenia strumieniowego/parowego, dotyczy w szczególności pojazdów drogowych.
Ostatnie oznaczenie spotykane jest między innymi w oferowanych przez Nas czujnikach pozycjonujących.
